DİŞHEKİMLERİNİN HER TÜRLÜ İLETİŞİM ORTAMINDA YAYIN YAPMALARINA İLİŞKİN KILAVUZ
DİŞHEKİMLERİNİN HER TÜRLÜ İLETİŞİM ORTAMINDA
YAYIN YAPMALARINA İLİŞKİN KILAVUZ
(TDB Merkez Yönetim Kurulu’nun 13-14 Temmuz
2011 Tarihli Toplantısında Kabul Edilmiştir)
(29.09.2011 tarihli MYK kararı ile değişik) Gelişen teknoloji ile birlikte dişhekimlerinin
hastalarıyla daha kapsamlı ve yaygın iletişim kurma olanakları da artmıştır.
Özellikle kişisel web sayfalarının yaygınlaşmasıyla birlikte, reklam yasağı ve
benzeri etik sorunlar sıklıkla gündeme gelmektedir. Ülkeler arasında farklı
uygulamalar olmakla birlikte, sağlık alanında, talep yaratmaya dönük reklam
anlayışı genel olarak kabul görmemektedir.
Ülkemizde sağlık alanında reklam yasağının sınırlarını çizen
mevzuat, asıl olarak 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına
Dair Kanun, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, TDB ve Dişhekimleri Odaları Disiplin
Yönetmeliği ve Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları
Hakkında Yönetmelikte ortaya konmuştur.
Tababet ve Şuabatı
Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun
Madde 40-İcrayı
sanat eden diş tabipleri ve dişçiler, hasta kabul ettikleri mahal ile muayene
saatlerini bildiren ilanlar tertibine mezun olup diğer suretlerle reklam ve
saire yapmaları memnudur.
Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
Madde 8 - Tabiplik
ve diş tabipliği mesleklerine ve tedavi müesseselerine, ticari bir veçhe
verilemez.
Tabip ve diş tabibi,
yapacağı yayınlarda tababet mesleğinin şerefini üstün tutmaya mecbur olup, ne
suretle olursa olsun, yazıların da kendi reklâmını yapamaz.
Tabip ve diş tabibi,
gazetelerde ve diğer neşri vasıtalarında, reklâm mahiyetinde teşekkür ilânları
yazdıramaz.
Madde 9 - Tabip
ve diş tabibi, gazete ve sair neşir vasıtaları ile yapacağı ilânlarda ve reçete
kâğıtlarında, ancak ad ve soyadı ile adresini, Tababet İhtisas Nizamnamesine
göre kabul edilmiş olan ihtisas şubesini, akademik unvanını ve muayene gün ve
saatlerini yazabilir.
Hükümleri
dişhekimlerinin ve diş tedavi kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerine ticari bir
görünüm veremeyeceklerini ve reklam yapamayacaklarını düzenlemiştir.
Bu hükümlere aykırı
davrananların disiplin cezası ile cezalandırılacaklarına ilişkin düzenleme ise
Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odalarının Disiplin Yönetmeliğinde
yer almaktadır. Buna göre;
Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odalarının Disiplin
Yönetmeliği
Madde 8/a-
Reçete kâğıtları, el ilanları, promosyon malzemeleri ve benzeri araçlarla
reklam yapmak veya sanal ortamlar da dahi olmak üzere her türlü iletişim araçlarında
reklam amacına yönelik veya haksız rekabeti sağlayıcı yazılar yazmak, yazdırmak
veya açıklamalarda bulunmak; çalıştığı veya ortağı olduğu kuruluş veya şirket
aracılığı ile anılan eylemlerin yapılmasına göz yummak.
Fiillerinin para cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir.
Özel sağlık kuruluşlarının reklam yapmalarını yasaklayan bir
diğer düzenleme ise Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunan Özel Sağlık Kuruluşları
Hakkında Yönetmeliğinin 32. maddesinde yer almaktadır. Buna göre “Sağlık
kuruluşları ve çalışanları her ne surette olursa olsun; kuruluşları,
kuruluşlarının sundukları hizmet, uyguladıkları tanı ve tedavi yöntemleri yada
kullandıkları her türlü cihaz ve benzeri araçlar ile ilgili kitle iletişim
araçları, elektronik ortam, görsel-işitsel araçlar, yazılı materyaller veya
benzeri nitelikteki araçlar ile doğrudan ve dolaylı olarak tüketici konumundaki
kitleye yönelik reklam ve tanıtım yapamazlar. Başkaca kişi, kurum ve
kuruluşların benzer nitelikteki çalışmalarına aracı olamazlar. Sağlık kuruluşları
çalışmalarına ticari bir görünüm veremeyecekleri gibi; insanları yanıltıcı,
paniğe sevk edici, yanlış yönlendirici benzer nitelikteki kuruluşlar ve
çalışanları arasında rekabete yol açıcı davranışlarda bulunamazlar”
Bu hükümle de özel
sağlık kuruluşları ile çalışanlarının her ne şekilde olursa olsun reklam
yapmaları ve mesleki rekabet dışındaki bir rekabette bulunmaları kesin surette
yasaklanmıştır.
Dişhekimlerinin bir
web sayfası hazırlarken uymaları gereken kurallar ve sınırlar söz konusu
mevzuatın incelenmesiyle anlaşılabilecektir. Kılavuz, bu çerçevede bilgi vermek
amacıyla hazırlanmıştır. İlgili mevzuatın incelenmesi ile de doğrudan bilgi
toplanabilir.
Dişhekimliği alanında
yapılacak her türlü yayının, reklâm yasağına ilişkin kural ve ilkelere uygun
olması gereklidir. Aşağıda belirtilen etik kurallar bu çerçevenin
tanımlanmasında dişhekimlerine yardımcı olmak amacıyla belirlenmiştir. Bu
nedenle belirtilen kurallardan hiçbiri mevcut düzenlemelerdeki reklâm yasağına
ilişkin kuralları bertaraf eder biçimde yorumlanamaz.
1.
Dişhekimleri; elektronik ortam da dâhil olmak üzere her tür araç ile
yapacakları bütün yayınlarında sağlık mevzuatında yer alan, özellikle reklâm
yasağına ilişkin tüm kurallara uyarak genel olarak mesleği tanıtma, koruyucu ve
tedavi edici ağız diş sağlığı konularında toplumu bilgilendirme hakkına
sahiptir.
2. Yapılacak her türlü bilgilendirme, kendini meslektaşlarından öne
çıkartma, hasta kazanma ya da yönlendirme amacı ile olmamalıdır.
3. İnternet üzerinden hekimlik yapılmamalı, dişhekimi hastasını
muayene etmeden, teşhis veya tedavi hizmeti vermemelidir. Site içerisinde
standart olarak kullanılan karakterlerle yazılacak ve her sayfanın altında yer
alacak şekilde “Site içeriğinde bulunan bilgiler bilgilendirmek içindir, bu
bilgilendirme kesinlikle hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi veya
tanı koyması yerine geçmez” ifadesi yer almalıdır.
4. Reklâm unsuru bulunduran yazı, resim fotoğraf ve benzerleri
yayınlanmamalıdır. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası fotoğraflarına yer
verilmemelidir.
5. Hasta talebini arttırma amaçlı olarak tedavi seçeneklerinden
birinin diğerinden daha üstün olduğu yönünde yanıltıcı ve yönlendirici sunumlar
yapılmamalıdır.
6. Dişhekimliği
ile ilgili uygulamaların iyiliği, kötülüğü ifade edilmemeli, ağrısız acısız
tedavi uygulama gibi vaatlerde bulunulmamalıdır.
7. Dişhekimi katıldığı meslek sonrası eğitimleri, yerli ve yabancı
uzmanlık kuruluşlarına üyeliğini, danışmanlık görevlerini, sertifikalarını
sitesinde ilan etmemelidir.
8. Yayınlarda muayenehane ya da sağlık kuruluşlarının büyüklüğü, merkezliği,
sessizliği, temizliği; çalışanlar bakımından da en iyi, konusunda uzman, güler
yüzlü, ilgili ve benzeri ifadeler kullanılmamalıdır.
9. Sağlık kuruluşlarının sundukları hizmet, uyguladıkları tanı ve
tedavi yöntemleri ya da kullandıkları her türlü cihaz ve benzeri araçlar ile
ilgili olarak reklam ve tanıtım yapılamaz.
10. Meslek
kuruluşları ile diğer mesleki sitelere yönlendirici linklere/bağlantılara yer
verilebilir. Kendisine internette sayfa hazırlayan/hazırlatan dişhekimi, site
adresi olarak bir bilim ve uzmanlık dalının adını kullanmamalıdır. Örn:
www.çeneortopedisi.com, www.ortodonti.com, www.turkiyenineniyidishekimi.com,www.protez.com
gibi. Ancak isim, alanla kombine edilebilir. Örn: www.çeneortopedisi-kamal.com.
11. Web sayfasında,
dişhekiminin aldığı ödüller, üye olduğu siyasi parti, cemaat, dernek veya grup
adı belirtilmemelidir. Yayınlarda ırk, dil, din, cinsiyet, siyasal ve ideolojik
ayrımda bulunulmamalıdır.
12. Ülke dışında bulunan sunucu makineyle ve / veya yabancı dille
yapılan sunumlarda da mevcut kurallar ve yukarıda belirtilen kurallara uygun
davranılmalıdır.
13. Tedavi ücretleri ile ilgili olarak hasta talebini yaratmaya
arttırmaya yönelik ifadeler kullanılamaz. Tedavi ücret bilgileri ile ilgili
olarak Türk Dişhekimleri Birliği web sayfasındaki ilgili bölüme link/bağlantı
verilebilir.
14. Dişhekimi, web sitesinde:
a) Dişhekim(ler)inin adı, soyadı
ve unvanı ile çalıştığı kurum veya özel sağlık kuruluşunun ismi,
b) Bağlı
bulunduğu Oda sicil numarası,
c) Türk
Dişhekimleri Birliği sicil numarası,
d) Mezuniyet
tarihi,
e) Özel sağlık
hizmeti veren kuruluşun adresi,
f ) Telefon ve
faks numaraları,
g) Çalışma gün
ve saatleri,
h) Mezun olduğu
/ oldukları üniversitenin adı,
i ) E-Posta
adresi / adresleri ve buna ait mail formu,
j ) Uzmanlık
dalı ve akademik unvanı,
gibi bilgilerine yer verebilir.
ARAMA MOTORLARINA KAYIT
1. Dişhekimleri
veya dişhekimliği alanında faaliyet gösteren özel sağlık kurum ve kuruluşları
tarafından hazırlanan web siteleri genel arama motorlarına kayıt ettirilebilir.
Ancak bu kayıtlar esnasında sitede yer alan diğer hekimlerden farklılık gösterecek
şekilde (farklı punto, çerçeve ve diğerleri) yayınlanması reklâm olarak kabul
edilmelidir.
2. İş sağlama
amacına yönelik ve meslektaşlarıyla rekabete yol açacak şekilde özel amaçlı
arama motorlarına, rehberlerine, listelerine, veri tabanlarına ve benzerlerine
kayıt yaptırılmamalı. İnternet kullanıcılarının kendi sitesine
yönlendirilmesini sağlamak için internet kısa yolları kullanılmamalıdır.
“İnternet sayfasının,
sadece dişhekimlerinin bulunmasına yönelik özel amaçlı arama motorlarına kayıt
ettirilirken anahtar kelime (keyword) olarak; "adı ve soyadı ya da özel
sağlık kuruluşunun adının", "bulunduğu şehir-ilçe-semt adının"
ve "uzmanlık alanı ve akademik unvanlarının dışında bir sözcük ya da
tanıtma tümcesi kullanılmamalıdır.”
